نویسندگان:  احمدي اركمي ابوطالب*, غياثوندشمسيني مرتضي, صابر زهرا, دست نشان زهرا

  دانشگاه پيام نور طالقان

 چکیده: 

منطقه خليج فارس با توجه به موقعيت ژئوپليتيک و ژئواستراتژيک خود همواره در طول تاريخ در معادلات سياسي و اقتصادي جهان نقش آفرين بوده و دامنه تاثير تحولات آن از سطح منطقه فراتر رفته و جامعه بين المللي را متاثر ساخته است. در سال هاي پس از جنگ سرد و حاکم شدن ديدگاه اقتصادمحوري بر جهان، اقتصاد جهاني به شدت به منابع انرژي وابسته شده است. با توجه به ذخاير عظيم انرژي در منطقه خليج فارس وابستگي دولتها به اين منطقه تا دهه هاي آتي هم چنان ادامه خواهد يافت. در اين راستا پراکنش حداکثري شيعيان در منطقه خليج فارس زمينه را براي ايفاي نقش آنها به عنوان يکي از بازيگران اصلي و نقش آفرين در منطقه و جهان فراهم ساخته است. بهره مندي شيعيان از مزيت هاي مختلفي چون، برخورداري از آموزه هاي مذهبي قوي، سوابق تاريخي و حضور در منطقه استراتژيک خليج فارس سبب گرديده تا امروزه از انها به عنوان يک مولفه ژئوپليتيک ياد شود. به طوري که 70 درصد جمعيت مناطق نفت خيز منطقه خليج فارس را شيعيان تشکيل مي دهند، که از اين مقوله تحت عنوان تلاقي ژئوپليتيک تشيع و ژئوپليتيک انرژي ياد مي شود. در اين راستا مقاله حاضر با روش توصيفي- تحليلي و مبتني بر مطالعات کتابخانه اي سعي دارد تا ضمن تشريح جايگاه منطقه ژئوپليتيک خليج فارس به نقش اين منطقه در ارتقاء منزلت ژئوپليتيک تشيع بپردازد. مطالعات صورت گرفته حکايت از آن دارد که برخلاف نظريه هاي ژئوپليتيک سنتي که خليج فارس را جزء سرزمين هاي حاشيه اي به شمار مي آورد، در نظريه هاي جديد اين علم خليج فارس به سرزمين هارتلند يا محور تبديل شده است. از طرفي حضور حداکثري شيعيان در منطقه راهبردي و ژئواکونوميک خليج فارس بر منزلت ژئوپليتيک تشيع افزوده است.

كليد واژه: ژئوپليتيک شيعه، ژئواکونومي، ايران، منطقه خليج فارس

برای دریافت مقاله ازا ینجا دانلود کنید.