نویسندگان: دوست محمدي احمد*, سالم الغبان محمد
* گروه مطالعات منطقه اي، دانشكده حقوق و علوم سياسي، دانشگاه تهران
چکیده:
ايالات متحده آمريکا به مثابه يکي از بازيگران اصلي منطقه خاورميانه که پس از فروپاشي شوروي، مدعي رهبري نظام تک قطبي جهان شده، طي دو دهه گذشته تلاش کرده است عامل موثري در شکل دادن به منطقه خاورميانه باشد، براي اين منظور، طرحي را با عنوان خاورميانه جديد در جهت حضور و تداوم سلطه خود بر اين منطقه راهبردي با هدف تامين و کنترل منابع انرژي، مهار بيداري اسلامي ملت هاي منطقه و تجزيه و تضعيف دولت هاي منطقه به منظور حفظ امنيت و برتري رژيم غاصب اسرائيل، به اجرا درآورده است. آمريکا براي اجراي طرح خاورميانه جديد، عراق را نقطه آغاز قرار داد و با سرنگوني رژيم صدام در سال 2003 قصد داشت با ايجاد نظام جديد مطابق الگوي غربي و تامين کننده منافع غرب، نظام هاي منطقه را در چارچوب آن طرح دگرگون کند، اما پس از گذشت 9 سال از حضور آمريکا در عراق، شيعيان عراق که در راس آنها گروه هاي اسلام گرا قرار دارند، برخلاف ميل و خواسته آمريکا به قدرت رسيدند و در نتيجه آن، آمريکايي ها نه فقط به اهداف طرح خاورميانه جديد دست نيافتند، بلکه در پايان سال 2012، به خروج از عراق مجبور شدند. پرسش اصلي اين مقاله اين است که «گروه هاي شيعه عراق در عدم موفقيت طرح خاورميانه جديد آمريکا چه تاثيري داشتند؟». فرضيه ما اين است که گروه هاي شيعه عراق با عملکرد مثبت و هم افزايي و به کارگيري عنصر مرجعيت که در مراحل مختلف، محوريت پيدا کرده بود، موفق شدند قدرت را در عراق در دست گرفته، از اين راه طرح آمريکايي خاورميانه جديد در عراق را با عدم موفقيت روبه رو کنند. در اين پژوهش، افزون بر بهره گيري از منابع کتابخانه اي، از روش ميداني شامل مصاحبه با صاحب نظران کليدي گروه ها و جريان هاي شيعي عراق و نيز مشاهد ه ها و تجربه هاي شخصي استفاده شده است و با استفاده از روش تحليلي- توصيفي داده هاي اسنادي و گردآوري شده از تحقيقات ميداني، تجزيه و تحليل شده است تا در جهت رد يا اثبات فرضيه يادشده نتايج به دست آيد.
كليد واژه: ايالات متحده آمريکا، طرح خاورميانه جديد، گروه هاي شيعه عراق
برای دریافت مقاله از اینجا دانلود کنید.
نظر خود را اضافه کنید.
ارسال نظر به عنوان مهمان