درباره اوغور شاهین کاشف واکسن «فایزر» و مرد برگزیده جهان اسلام در سال 2022

به ترجمه: محمدواعظی

در حالی که طیف هایی از مسلمانان در جهان اسلام با دلیل یا بی دلیل، همراستا با گروه های ضدواکسن کرونا درسرتاسر جهان هنوز منقاد نشده اند که آنتی بادی کوئید١٩ را تزریق کنند و علیه واکسیناسیون مبارزه می کنند؛ مسلمانی نخبه در نوک پیکار مبارزه با ویروس کرونا در کشف نسخه ای از واکسن کرونا پیشتاز شد وافتخاری دیگر در سطح بین الملل برای جهان اسلام آفرید.

اوغور شاهین مدیر عامل شرکت بیو تک، بلافاصله پس از شیوع ویروس کرونا در ووهان چین، تمام توان شرکت بیون‌تک را برای کشف و ساخت واکسن بیماری کووید-۱۹ بسیج کرد ونهایتا توانست با سلاح علم و تسلط بر روش جهش پروتئین این ویروس منحوس را کم رمق کند.

در ادامه به ترجمه بیوگرافی، خدمات و کوشش های علمی اوغورشاهین در این مجاهدت علمی می پردازیم. لازم به ذکر است این یادداشت نخستین متن به زبان فارسی در مورد اوست و جهت مطالعه مخاطبان سایت و کانال علمی تخصصی مسلمنا تهیه شده است. او در سال 2019 جایزه جهانی مصطفی(ص)ایران را کسب کرده بود.پیشتر اشاره شد که او امسال، مرد سال جهان اسلام به انتخاب نشریه اردنی  The Muslim 500 Influential Muslimsاست.

اوغور شاهین ایمونولوژیست [متخصص ایمنی] و مدیر عامل شرکت بیو اِن تِک است، شرکتی که یکی از واکسن های اصلی علیه کووید-19 را تولید کرد. تا ماه جولای سال 2021، فایزر و بیو ان تک، یک میلیارد دوز را در سراسر جهان توزیع کردند و سفارشاتی برای تحویل چندین میلیارد دوز دیگر داشتند که این رکورد به یکی از بیشترین افزایش مقیاس در تاریخ داروسازی تبدیل شد.

در سال 1969، زمانی که شاهین چهار ساله بود، به همراه مادرش از اسکندریه ترکیه به آلمان مهاجرت کرد و در آنجا به پدرش که در کارخانه فورد در کلن کار می کرد ملحق شدند. او در دانشگاه کلن در رشته پزشکی مشغول به تحصیل شد و در سال 1992 دکترای خود را دریافت کرد.

دکتر شاهین در حین تحصیل پزشکی در بیمارستان دانشگاه زارلند با همسرش دکتر تورسی آشنا شد، و در سال 2001

این زوج شرکت گانی‌مِد را تأسیس کردند که تمرکزش بر توسعه آنتی‌بادی‌های درمانی بود. در این اثنا آنها ده‌ها اختراع ثبت کردند که بعداً شرکت بیو ان تک را شکل داد. آنها در سال 2008 این شرکت را با مربی خود کریستف هوبر رسماً تاسیس کردند. پیشرفت هایی که آنها در زمینه تحقیقات مربوط به mRNA [نوعی واکسن] انجام دادند توجه سرمایه گذاران میلیاردر و دولت آلمان را به خود جلب کرد و موجب شد میلیون‌ها دلار را به بیو ان تک برای انجام تحقیقات بیشتر  اختصاص دهند.

اگرچه تمرکز اصلی تحقیقات دکتر شاهین به کشف داروهای مبتنی بر mRNA برای استفاده به عنوان ایمنی‌درمانیِ سرطان معطوف بود، با ظهور همه‌گیری کووید-19، شرکت بیو ان تک به استفاده از داروهای مبتنی بر mRNA برای مبارزه با تهدید جدید پرداخت. در پایان سال 2020، شرکت بیو ان تک واکسن  BNT162b2 را تولید کرد که طبق گزارش ها اثربخشی 95 درصدی در برابر کووید-19 داشته است. این اولین داروی mRNA مورد تایید برای استفاده انسانی بود. پس از آن، دکتر شاهین وارد شراکت با شرکت داروسازی فایزر شد تا آن را در سراسر جهان توزیع کند. با این مشارکت، ارزش بیو ان تک به شدت افزایش یافت و دکتر شاهین و همسرش را به یکی از 100 ثروتمند برتر آلمان تبدیل کرد.

با این حال، دکتر شاهین علیرغم موفقیتش متواضع می‌ماند و ترجیح می‌دهد با دوچرخه به دفتر مرکزی بیو ان تک برود. او هنوز با همسر و دخترش در آپارتمان کوچک‌شان در شهر ماینز، آلمان زندگی می‌کنند. دکتر شاهین می گوید: «ما به چیزهای خاص نیازی نداریم، ما حتی ماشین هم نداریم. داشتن  قایق بادبانی کاربردی و مفید نیست.» در حالی‌که هنوز هم با ریشه‌های مهاجرتی فقیرانه خود در تماس هستند (خانواده‌اش به افتخار تمام دستاوردهایشان فقط چای ترکی می‌نوشند)، دکتر شاهین اغلب بیان می‌کند که آرزو دارد واکسن به طور گسترده و منصفانه توزیع شود. او همواره نگران است که کشورهای ثروتمند بیشتر واکسن‌ها را خریداری کنند، و وضعیت کشورهای در حال توسعه را در هاله ای از ابهام قرار دهند. او اغلب در سخنان خود تأکید می‌کند که ثروتمندان نباید بخاطر ثروت خود بتوانند از دیگران جلوتر باشند [داخل صف بزنند]. نیویورک تایمز گزارشی را در سال 2021 منتشر کرد که نشان می‌دهد چگونه مناطق ثروتمند واکسنی که برای جوامع فقیرتر آمریکا درنظر گرفته شده را دریافت می کنند. و  بی‌بی‌سی گزارشی در سال 2020 منتشر کرد که در آن بیان شد که در حدود 70 کشور کم‌درآمد از هر 10 نفر فقط یک نفر می‌توانند واکسن دریافت کنند، زیرا کشورهای ثروتمند اکثر موجودی  واکسن را سرضرب می‌خرند.

علاوه بر این علیرغم مخالفت صریح‌ دکتر شاهین و دکتر تورسی، از آن‌ها به دلیل سابقه مهاجرتی‌شان برای اهداف سیاسی استفاده شده است؛ اخیرا اتحادیه دموکرات مسیحی آلمان از دکتر شاهین و دکتر تورسی به عنوان نمونه‌ی موفقی از انسجام در کشور استفاده کرده است. با این حال، دکتر شاهین ترجیح می دهد روی پیشرفت علم و تحقیقات پزشکی  تمرکز کند. دکتر شاهین می‌گوید «در علم مهم نیست اهل کجا هستید، مهم این است که چه کاری می‌توانید انجام دهید و چه کاری را می خواهید انجام دهید».