با سیطره ارتش سوریه و هم‌پیمانانش بر شهر بوکمال، آخرین منطقه شهری باقی مانده در دست داعش، نقشه تحولات میدانی این کشور تقریبا کامل شده است؛ نقشه‌ای که نشان می‌دهد سوریه بین چهار گروه اصلی تقسیم شده است و تصور سوریه‌ای متحد همانند گذشته تقریبا غیر ممکن است.

به نقل از ایسنا، با نگاهی به نقشه سوریه می‌توان گفت اکنون دولت سوریه چیزی کمتر از دو سوم خاک این کشور را تحت کنترل دارد که البته باید گفت، این دو سوم مهمترین بخش‌های سوریه از جمله دمشق، پایتخت و نوار ساحلی غرب کشور که بخش استراتژیک سوریه محسوب می‌شود را در خود جای داده است.

سوریه پس از ۵ سال جنگ میان چهار گروه اصلی تقسیم شده است:   دولت سوریه(قرمز)، کردها و همپیمانان آنها(زرد)، مخالفان سوری(سبز) و داعش که نفس‌های آخرش را می‌کشد(خاکستری)

طرف دومی که بیشترین مناطق خاک سوریه را اکنون در اختیار خود دارد، ائتلاف موسوم به “نیروهای سوریه دموکراتیک” است که ستون فقرات آن را نیروهای کرد سوری تشکیل می‌دهند و هم‌پیمانانی از اعراب، مسیحی‌ها و دیگر اقوام سوری شمال این کشور آنها را همراهی می‌کند.

این ائتلاف که تحت حمایت مستقیم آمریکا و پشتیبانی هوایی و زمینی ارتش این کشور قرار دارد، اکنون بخش عمده نوار شمالی سوریه و مناطق وسیعی از استان دیرالزور، رقه، حلب و حسکه را در اختیار دارد و در مجموع می‌توان گفت کمی بیش از یک سوم خاک سوریه اکنون در اختیار این گروه شبه‌نظامی است.

کردهای سوریه و همپیمانان آنها با کمک آمریکا مناطق وسیعی را در شمال، شرق و شمال غرب سوریه تحت کنترل خود در آورده‌اند.(زرد)

ائتلاف سوریه دموکراتیک بارها اعلام کرده با ارتش سوریه دشمنی ندارد اما در عین حال تاکید دارد که قصد ندارد مناطقی را که از اشغال داعش یا دیگر مخالفان سوری خارج کرده، به دولت سوریه واگذار کند . این ائتلاف که به طور عمده نظرات و طرح‌های آمریکا در سوریه را پیاده می‌کند، خواهان تشکیل کشوری فدرال است که هر منطقه در اداره خود تا حدودی آزادی عمل داشته باشد، پیشنهادی که دولت سوریه گفته با کلیت آن مخالفتی ندارد و آماده‌است بر سر آن مذاکره کند.

مخالفان سوری نیز با همه گروه‌بندی‌ها و تشکل‌های سیاسی–نظامی خود بر بخش‌های مختلفی از خاک سوریه سیطره دارند که در چند کانون و نقطه اصلی در سراسر خاک سوریه پراکنده شده است. بزرگترین منطقه تحت کنترل آنها در ادلب قرار دارد که اکنون بیشتر جریان‌های افراط گرا مانند النصره و احرارالشام در آنجا حکم‌رانی می‌کند.

استان ادلب و مناطق اطراف آن(سبز) بزرگترین منطقه‌ای است که اکنون مخالفان سوری با همه گروه‌بندی‌های خود بر آن سیطره دارند.

استان درعا و قنیطره در جنوب سوریه، بخش‌هایی از استان دمشق و استان ریف دمشق، مناطق شمالی استان حمص به علاوه منطقه مرزی التنف در شرق سوریه مناطقی هستند که مخالفان سوری در آنجا مستقر هستند و از کنترل دولت سوریه خارج است.

مناطق تحت کنترل مخالفان در جنوب سوریه(سبز)، قسمت آبی جولان تحت اشغال اسرائیل است و بخش خاکستری منطقه‌ای که داعش بر آن سیطره یافته.

مخالفان سوری به طور پراکنده در اطراف شهر دمشق نیز حضور دارند و برخی محله‌های اطراف شهر و یا شهرک‌های اطراف به ویژه در غوطه شرقی را در اختیار دارند.

گروه تروریستی داعش نیز به عنوان آخرین گروهی که هنوز می‌توان گفت در سوریه حضور دارد، در بخش‌های بیابانی سه استان حسکه، دیرالزور و حمص پراکنده شده است.

این گروه تروریستی گرچه با شکست در بوکمال دیگر منطقه شهری در اختیار ندارد، اما هنوز مناطق بیابانی وسیعی در سه استان یاد شده در حوزه نفوذ آنها قرار دارد و پاکسازی این مناطق نیز آنگونه که دولت سوریه اعلام کرده اولویت بعدی ارتش خواهد بود.

مناطقی در شرق سوریه که هنوز تحت نفوذ داعش است(خاکستری). مناطقی بیابانی که هیچ شهر بزرگی در آن قرار ندارد اما صدها روستا و شهرک را در خود جای داده که احتمال می‌رود ابوبکر بغدادی در یکی از آنها مخفی شده باشد؛ البته اگر تاکنون از پای در نیامده باشد.

داعش علاوه بر مناطق بیابانی مذکور، در یک منطقه کوچک در شرق حماه نیز حضور دارد که این منطقه به طور کامل تا کیلومترها در محاصره ارتش سوریه است و عملا باید آن را آزادشده به حساب آورد. گروه‌های شبه نظامی هم پیمان داعش در جنوب سوریه و در مجاورت مرزهای اردن و سرزمین‌های اشغالی نیز مناطقی را در اختیار دارند که از سوی مخالفان سوری محاصره شده‌اند.

شبه‌نظامیان همپیمان داعش که رسما با این گروه اعلام بیعت کرده‌اند در جنوب دمشق، پایتخت نیز حضور دارند و برخی محله‌های جنوبی دمشق به ویژه محله حجر الاسود و بخش‌هایی از اردوگاه فلسطینی نشین الیرموک را در اختیار دارند که البته با وجود توافق‌های محلی سه جانبه میان آنها، مخالفان سوری و ارتش سوریه مدتهاست در این مناطق درگیری‌ رخ نداده است.

مناطق تحت کنترل داعش(خاکستری) و مخالفان سوری(سبز) در اطراف دمشق، پایتخت.

در همین حال بخش‌هایی از شمال سوریه نیز در کنترل ارتش ترکیه و هم‌پیمانان سوری آنهاست که این مناطق را می‌توان در قالب مناطق تحت کنترل مخالفان سوری به حساب آورد چراکه ارتش ترکیه بارها تاکید کرده با آرام شدن اوضاع آماده است اداره این مناطق را به مخالفان سوری واگذار کند و خود یا از سوریه خارج شود و یا حضورش را به پایگاه‌های کوچک نظامی منحصر کند.

منطقه تحت کنترل ارتش ترکیه و مخالفان همپیمان آنکارا در شمال سوریه

ارتش سوریه و نیروهای تحت حمایت آمریکا هردو اکنون در تلاش هستند تا مناطق بیابانی تحت کنترل داعش در شرق سوریه را به کنترل خود درآورند که با تحقق این امر باید گفت، تغییرات در نقشه میدانی سوریه با تکیه بر نیروی نظامی، دیگر ممکن نخواهد بود و از این پس این مذاکرات سیاسی خواهد بود که سرنوشت سوریه چه به شکل کشوری متحد و چه به عنوان یک کشور فدرالی و چندپاره را تعیین می‌کند.

نمبع: شفقنا