معرفی کتاب: چالش های فراروی متکلمان امامیه با تاکید برمسئله تقریب مذاهب

کتاب «بررسی تاریخی چالش های فراروی متکلمان امامیه با تاکید برمسئله تقریب مذاهب در قرون پنجم تا هفتم؛ نوشته محمدعلی چلونگر، پروین اصغری وعلی اکبر عباسی؛ انتشارات پژوهشگاه حوزه ودانشگاه؛ طبع زمستان 99» از جمله پژوهش های استاندارد و روشمند است که در حوزه میان رشته ای تاریخ – کلام سامان یافته واز سویی دیگر، ناظر به چالش عملیاتی تقریب میان مذاهب است و از این جهت گوی سبقت را در این زمینه پژوهشی از آن خود نموده است.

پژوهشگران ارجمند این کتاب ضمن رصد آموزه های متقن کلامی در بستر پرتنش تاریخی، برآنند تا راهکارهای عملی متکلمان امامیه را در آن دوران تصویر سازی کنند.
این اثر در نمایاندن جلوه ای از داد و ستد تاریخ و کلام در فضای اجتماعی کم نظیر است و به خوبی نشان داده است که متکلمان سده های میانی، بر خلاف سلف خود که تئوری ها و مباحث کلامی را از فضای ملتهب جامعه اخذ می کردند، به صورت هوشمندانه بر تحولات فرقه ای و نزاع های عقیدتی و اوضاع فرهنگی و سیاسی دوران خود چیره می شدند و مسیر تئوری های کلامی را با تنش های تاریخی پیوند نمی زدند.

این کتاب ارشمند، در راستا وناظر به تحقیقات جوئل کرمر، مادلونگ، فان اس ومونتگمری وات است که در دو حوزه تقریب و واکنش های کلامی حاوی نکات جدیدی است که مستشرقین نامبرده در  این حوزه تخصصی ورودی نداشته اند ومحققین  بومی و وطنی پیش قراول در این زمینه علمی وتخصصی بوده اند.

پژوهشگران این اثر با تحدید موضوع در بازه سده های میانی وتحولات تاریخی میانه آل بویه وایلخانان وفضای تساهل وتسامح آن دوران وایجاد فضای ملتهب توسط ترکان سلجوقی وغزنوی پرداخته و با تمرکز مکانی وگزینش سرزمینهای شرقی جهان اسلام وبغداد به بررسی عملکرد متکلمان شیعه امامی در مواجه با تقریب مذاهب در مراکز کلامی ری، کاشان، قم، نجف،حله و بغداد در بین النهرین وماورالنهر پرداخته اند.

از این رو بررسی کارنامه متکلمان امامیه در این جغرافیا نشانگر تغییر وتحولات فرهنگی وتاثیر آن بر فضای کلامی وتاثیر جغرافیای فکری سیاسی برعملکرد آنها داشته است.ترسیم نمودهایی از تقابل دوجریان فکری عقل گرایی ونقل گرایی، چالش های علمی دارالعلم های شیعه و مسأله غلو و تندروی قرامطه و اسماعیلیه زمینه های همسان سازی شرایط آن دوران با سایر ادوار زمانی و ارایه راهکارهای مقتضی را دو چندان نموده است

*مدیریت محترم و سردبیری سایت وکانال تلگرامی مسلمنا ضمن تشکر از تلاشها ودقت های مولفین محترم وتقدیر از انتشارات پژوهشگاه حوزه ودانشگاه مطالعه این کتاب را به نخبگان وعلاقمندان به مباحث کلامی و تاریخی و فعالان عرصه تقریب توصیه می­ نمایند.